સ્મરણની શેરીમાંથી…(૨૦)

                                (૨૦)

 

 સર્જન-પ્રક્રિયાની અનુભૂતિ લખતા લખતા,ગયાં પ્રકરણમાં એક જૂની સ્મૃતિની ખડકીમાં વળી જવાયું હતું ફરી પાછી આજે વર્તમાનના મુખ્ય રસ્તે આવીને ઉભી.એક તરફ ન્યૂ જર્સી છોડ્યાનો ગમ તો બીજી તરફ છેલ્લાં ૧૫ વર્ષમાં હ્યુસ્ટનની ધરતી પર કરેલ પ્રવૃત્તિઓ અને પ્રગતિની ખુશી પણ અનુભવાય છે.

ગુજરાતી કીબોર્ડ અને નેટ-જગતના વ્યાપે ઘણું નવું શીખવાડ્યું તો અહીંના સાહિત્યના મંચે એક નવી જ દિશા ખોલી આપી. એના જ બળે વિવિધ વાંચન વિસ્તર્યું, લેખનકામને વેગ મળ્યો અને એ રીતે એક નવું જ વિશ્વ, (સાહિત્યનું, કલાનું વિશ્વ) ઊભું થયું. કેટલાં બધાં સાહિત્યકારોને મળવાનું થયું, ઘણા કાર્યક્રમો માણ્યા અને ઘણા કાર્યક્રમો કર્યા પણ ખરા. અમદાવાદની બુધસભાથી માંડીને ફ્લોરીડાના ‘પોએટ્રી ફેસ્ટીવલ’,કેલિફોર્નીઆની સાહિત્ય-બેઠક, યુકે.ની ‘ગુજરાતી રાઈટર્સ ફોરમ’ ગ્રુપની ૨૫ વર્ષની ઉજવણીનો ઉત્સવ, અમદાવાદની ‘સદા સર્વદા કવિતા’માં રજૂઆત, કવયિત્રી સંમેલન,ન્યૂ જર્સીનું સાહિત્યિક અધિવેશન,વગેરે જગાઓએ આમંત્રિત થવાનું અને કાવ્યપઠન કરવાનું સદભાગ્ય પણ મળ્યું અને માણ્યું.  જીંદગીનો ખરો ખજાનો આ સ્મરણો જ છે ને?

અહીં એક બહુ જૂનું નહિ એવું એક સ્મરણ તાજું થઈ રહ્યું છે. યુકે.ના રાઈટર્સ ફોરમના ‘રજત જયંતિ’ ઉત્સવ પછી શ્રોતાજનોમાંથી કોઈકે પૂછ્યું કે તમે કવિતા કેવી રીતે લખો છો? જવાબ કોઈ રેસીપીની જેમ સહેલો ન હતો.પણ એના જવાબમાં મને મારી એક કવિતા યાદ આવી.અત્રે ટાંકવાનું જરૂરી એટલા માટે લાગે છે કે, સર્જન-પ્રક્રિયાના આ ચાલુ મુદ્દાના ભાગ રૂપે છે.  હંમેશા તો નહિ પણ સામાન્ય રીતે પીડામાંથી પ્રસવ થાય. તો પેલા સવાલના જવાબમા બે શેરઃ

કવિતા ફૂટતી ક્યાંથી, સુહાની વાત રે’વા દો.      
નકામી માંડ રુઝાયેલ ઘાની વાત રે’વા દો!!

ઝવેરી વેશ પ્‍હેરી વિશ્વને ઘાટે જૂઠા બેઠા,
હિરા ફેંકી, વિણે પત્થર, નકામી વાત રે’વા દો.

હા, એક વાત ખૂબ જરૂરી જે વારંવાર કહેવાનું ગમશે. સારા વાંચનની અસર સંવેદનામાં સજ્જતા કેળવે છે અને તો જ સારું સર્જન સંભવે છે. સાહિત્ય તો એક દરિયો છે તેમાં જેમ જેમ ઊંડા જઈએ તેમ તેમ આનંદના મોતી મળતા જાય. પદ્યમાં છંદોની મઝા પણ ત્યારે જ અનુભવાય. કવિકર્મની સહજતા પણ ત્યારે જ લાગે. સાહિત્ય આ સારાસારની સમજણ આપે છે. સાચું જીવન જીવાડે છે. બધા વિરોધાભાસની વચ્ચે જીવંત રહેતા શીખવે છે. સાહિત્ય એ માત્ર શબ્દોની રમત  નથી,અંતરની જણસ  છે, અંદરની સમજણ છે. શબ્દની સાર્થકતા પણ એમાં જ છે.

 ઘણા બધા પરિબળો એક સાથે એવાં કામ લાગ્યા કે જેને પરિણામે ‘શબ્દોને પાલવડે’, ‘અક્ષરને અજવાળે’, ‘કલમને કરતાલે ‘એમ ત્રણ કાવ્યસંગ્રહો તૈયાર થઈ શક્યા તો એ પછી બંને પરિવારની નવી પેઢીને માટે ખૂબ જરૂરી એવા મૂળને આલેખતા બે સંકલન પુસ્તકો, ધ્રુવ કુટુંબનું“ Glipses into a Legacy’ અને બેંકર પરિવારનું “Maa.” પુસ્તકો પણ પ્રગટ થયાં. એ જ રીતે ગુજરાતી સાહિત્ય સરિતાના ૧૫ વર્ષના ઈતિહાસને આલેખતું એક બીજું પણ દસ્તાવેજી ઈપુસ્તક, સૌની મદદથી પ્રકાશિત કર્યું.

  ત્યારબાદ ૨૦૧૬ની સાલમાં નવા વર્ષની સવારે અચાનક મનમાં એક ઝબકારો થયો. એની વાત પણ રસપ્રદ છે. એક વહેલી સવારે સૂરજ ઉગવાના સમયે, નવા વિચારોની લહેરખીઓ મનમાં એની તીવ્ર ગતિથી આવ-જા કરી રહી રહી હતી. કંઈક નવું, કશુંક જુદું લખવા કલમ થનગની રહી હતી. સંવેદનાના કેટલાંયે ઝરણા મનમાંથી સરક સરક થઈ રહ્યા હતા એવી અવસ્થામાં પત્રોની સરવાણીએ આપમેળે જ આકાર લીધો. આમ તો પદ્ય અને કવિતા તરફ સવિશેષ લગાવ.પણ ગદ્યમાં મારો પ્રિય સાહિત્ય-પ્રકાર પત્ર-સ્વરૂપ. તેમાં વળી ૪૮ વર્ષની પાકી મૈત્રીનો ઢાળ મળ્યો. કોલેજકાળની સહેલી નયના પટેલે પ્રતિકુળ સંજોગોની વચ્ચે પણ સંપૂર્ણ સહકાર આપ્યો.

આજસુધી વિશ્વના જુદા જુદા સ્થળે મર્યાદિત સમય માટે પ્રવાસી તરીકે ગયેલા ઘણાં લોકોએ અલપ ઝલપ, ઉપરઉપરની વિગતો લખી છે.પરંતુ ૩૫,૪૦ વર્ષો વિદેશમાં રહ્યા પછી, સંઘર્ષ વેઠીને, અનુભવેલી સારી ખોટી તમામ અનુભૂતિઓને અતિ ઝીણવટથી અને તટસ્થતાપૂર્વક લખાયેલ  જાણમાં નથી. એમ વિચારી દર શનિવારે નિયમિત રીતે અમારા પત્રો બ્લોગ ઉપર લખાવાની શરૂઆત થઈ. દર પત્રમાં એક નવા વિષય સાથે જૂની અનુભૂતિ, થોડી હળવાશ, કાવ્યકણિકા અને અભિવ્યક્તિના  આદાન–પ્રદાન થતાં રહ્યાં. તેમાં બે દેશો (યુ.કે અને યુએસએ.) ની વિકટ અને નિકટની વાતોને સાહિત્યિક રીતે આલેખાતી ગઈ. અમારા આશ્ચર્ય વચ્ચે વિશ્વના ખૂણે ખૂણેથી વાચક અને ભાવક મિત્રો અને વડિલોના પ્રતિસાદ મળતા ગયા. તેથી  કલમમાં વધુ બળ ઉમેરાયું. પરીણામે “આથમણી કોરનો ઉજાસ” પુસ્તકનો જન્મ થયો.

ત્યારબાદ દીવે દીવો પ્રગ્ટે તેમ એ પુસ્તકમાંથી વળી પાછી એક નવી ‘પત્રાવળી’ શરૂ થઈ જેમાં મૂળે તો “હમ ચાર હી ચલે થે જાનિબે મંઝિલ મગર, લોગ સાથ આતે હી ગયે, કારવાં બનતા ગયા….”એ રીતે ધીરે ધીરે ઘણા બધા ભાષાના કસબીઓ જોડાયાં અને જાતજાતના ભોજન–વ્યંજનોના રસથાળ પીરસાયા, યથા મતિ–શક્તિ શબ્દોના કંકુ–ચોખા, અબીલ અને ગુલાલ વેરાતા ગયા અને વહેંચાતા રહ્યાં. આવા સુખદ અનુભવો ફરી ફરી માણવાનો પણ એક અનેરો લ્હાવો છે.

સ્મરણોની આ શેરી ક્યાંથી ક્યાં લઈ આવી?  એનું સમાપન એક વિસ્મયભર્યો વિષય છે. આજ તો આજ છે પણ આ લખતા લખતામાં તો ગઈ ક્ષણ ભૂતકાળની ગર્તામાં ચાલી ગઈ ને? એ વિશે આવતા છેલ્લાં પ્રકરણમાં રસભરી વાતો….

હાલ તો માનવસહજ સ્વભાવનું એક દૄશ્ય જુઓ, જોતાં જોતાં સાંભળો અને માણોઃ click on this picture and listen..

Advertisements

સ્મરણની શેરીમાંથી….૧૯

સંવેદના અને સર્જનની વધુ વાતો લખવા બેઠી ત્યાં વળી પાછી આજે એક જૂની,ખૂબ જૂની ખડકીમાં વળી જવાયું. એ પ્રસંગ કેમ યાદ આવ્યો તે વિશે વિચારું ત્યાં આપમેળે જ એનું સર્જનપ્રક્રિયા સાથે સંધાન થઈ ગયું! આ તે કેવી અનુભૂતિ!

સાલ હતી ૧૯૬૪ની. ત્યારે હું ૧૧માં ધોરણમાં તે સમયે ૧૨મું ધોરણ ન હતું.અગિયારમાં ધોરણ પછી તરત જ પ્રિ.આર્ટ્સ,સાયન્સ,કોમર્સ વગેરે શરૂ થાય. શાળાની પ્રીલીમીનરીની પરીક્ષાના પરિણામનો એ દિવસ.દરેક વિષયના શિક્ષક પોતે જ, જે તે વિષયનું પરિણામ જાહેર કરે.જે કંઈ કહેવા લાયક હોય તે કહેતા જાય અને તે મુજબ ફાઈનલ પરીક્ષાની તૈયારીઓ પણ થવા માંડે. તે રીતે ગણિતના શિક્ષક વર્ગમાં આવ્યા. પરિણામની જાહેરાત શરૂ થઈ. એક પછી એક નામો બોલાતા ગયાં, કેટલાં માર્ક્સ મળ્યા તેની જાહેરાત અને જરૂરી સૂચનો પણ અપાવા માંડ્યા. તે દિવસે મારું નામ જ ન બોલાયું. મને એમ કે, દર વખતની જેમ ૧૦૦માંથી ૧૦૦ માર્ક્સ જ હશે એટલે છેલ્લે બોલાશે અને મોટે ભાગે એમ જ બનતું. તે સમયે આત્મવિશ્વાસ પણ લગભગ અભિમાન જેવો હતો અને તેનું કારણ પણ શિક્ષકો જ હતાં! કારણ કે મને સૌએ ખૂબ જ પોરસાવી હતી.

આમ, આવું બધું વિચારતી હું રાહ જોયા કરતી હતી ત્યાં તો એક સખત મોટો શાબ્દિક ધડાકો થયો. સાહેબના કડક શબ્દો હતાઃ “ ઢાંકણીમાં પાણી લઈને ડૂબી મરો.” ઓ મા…હું તો હેબતાઈ ગઈ! સાહેબ આ શું બોલે છે? ફરી પાછી ચહેરાની રેખાઓ થોડી તંગ કરી,મારી તરફ જોઈ બોલ્યાઃ “પછી શિક્ષકોની ઓફિસમાં મળજો”. પછી તો જેવો ઘંટ વાગ્યો કે તરત કંઈ કેટલાયે વિચારોના વમળો લઈ હું વંટોળવેગે દોડી ઓફિસ તરફ. બે ચાર અન્ય શિક્ષકો અને પ્રિન્સિપાલ બેઠા હતા. સાહેબે મારું પેપર ખોલ્યું,પાસે બોલાવીને બતાવ્યું અને એક નાનક્ડી ભૂલને કારણે આખો દાખલો કેવી રીતે ખોટો પડ્યો તે વિષે સખત શબ્દોમાં મારી ઝાટકણી કરી,લાંબુ લેક્ચર આપ્યું અને ગુસ્સો વ્યક્ત કરતા કહ્યુઃ “આખું વર્ષ ૧૦૦માંથી ૧૦૦ માર્કસ લાવનારને આવી ભૂલ કેવી રીતે થઈ,૧૦૦ ને બદલે ૯૩ માર્ક્સ? આ ચાલી જ ન શકે વગેરે,વગેરે…”આઘાત તો મને પણ લાગ્યો, આંખમાં આંસુ પણ આવી ગયા, પણ  મનમાં સવાલ મૂંઝવ્યા કરતો હતો કે,આટલા સારા સાહેબ આજે આટલા બધા ગુસ્સે થયા? ઘણીવાર ઘણાંનાં માર્ક્સ ઓછા આવ્યા હતા,દાખલા ખોટા પડ્યા હતા.આજે આમ કેમ?

વાતાવરણમાં સ્તબ્ધતા હતી. થોડી ક્ષણો પછી, દુઃખી દિલે બધું ચૂપચાપ સાંભળી લીધા પછી, મેં પાણીનો ઘૂંટ પીધો. હિંમત ભેગી કરી પૂછી જ લીધુઃ સર, તમે કોઈ દિવસ નહિ ને આજે આટલા ગુસ્સે?…વાક્ય અધૂરું જ રહ્યું ને સાહેબે થોડા સ્વસ્થ થઈ જવાબ વાળ્યો. “ હા, કારણ કે, મારી હાઈસ્કુલના વર્ષોમાં ખરે વખતે મારે આવું જ બન્યું હતું. જે ભૂલ મેં કરી હતી તે કોઈપણ તેજસ્વી વિદ્યાર્થીની ન જ થવી જોઈએ, એ ઈતિહાસ રીપીટ ન થાય અને હજી તમારે તો ફાઈનલ બાકી છે, તમે ચેતી જાવ તેથી કડવી રીતે આ કહ્યું. દરેક વખતે ઓછા માર્ક્સ લાવનારને માટે આવું દુઃખ ન થાય. પણ જેના તરફથી શાળાને મોટી આશા છે તેની ભૂલ તો ન જ થવી જોઈએ. નાની સરખી ભૂલ જીવનમાં ન થાય તે પણ આમાંથી જ શીખવાનું છે. ગુસ્સો એટલા માટે કે જીવનભર આ વાત યાદ રહે.” સાંભળીને હૈયું એક થડકારો ચૂકી ગયું. બસ, તે દિવસે, અધ્ધર ઉડતા મારા પગ ધરતી પર આવી ગયા. અને એ સંવેદનાએ, તે રાત્રે કાગળ પર થોડા અક્ષરો પાડયા. આખી રચના તો યાદ નથી. માનીતા શિક્ષકને બીજે દિવસે આપી દીધી હતી.પણ  મુખ્ય ભાવની એક પંક્તિ સ્મૃતિના દાબડામાં આજસુધી અકબંધ રહીઃ
‘લાવું નંબર એસ.એસ.સી.માં સેન્ટર અમદાવાદમાં, કરું પ્યારી શાળાના નામને રોશન અમદાવાદમાં..”

સર્જનની કેવી પીડાજનક પ્રક્રિયા? એ વાત દિલમાં હંમેશા કોતરાઈ ગઈ અને સતત કામે લાગી. આખરે કોલેજની ડીગ્રીમાં યુનિવર્સિટિમાં પ્રથમ આવી ત્યારે મનમાં શાતા થઈ.

આ વાત અહીં અટકતી નથી. વર્ષો વીત્યા, અમેરિકા આવી. એક દિવસ દીકરાનું mathનું ‘હોમવર્ક’ જોતી હતી. એક જગાએ નાનક્ડી, લગભગ એવી જ (!) એક ભૂલ જોઈને સર યાદ આવ્યા. દીકરાને આખો પ્રસંગ કહી સંભળાવ્યો. તે સમયે એરોગ્રામ લખાતા. વચ્ચેના વર્ષોમાં કોઈ સંપર્ક રહ્યો ન હતો. છતાં તરત જ મેં ડાયરીમાંથી સરનામુ કાઢી, પેલી જૂની વાતને યાદ કરતો એક પત્ર ગણિતના સરને લખ્યો. ૧૫ દિવસ પછી તેમના દીકરાનો આંસુભીનો જવાબ આવ્યોઃ “તમારો પત્ર મળ્યો, મેં વાંચ્યો પણ પપ્પા હવે આ દૂનિયામાં રહ્યા નથી. ગયા મહિને જ….  હવે તેમણે શીખવાડેલું ગણિત  હું જીવનમાં શીખું છું અને શીખવાડું છું”. વાંચીને ગળે ઊંડો ડૂમો ભરાઈ આવ્યો. આવા શિક્ષકો હવે મળે?!

મન ચક્ડોળે ચડ્યું. આજની યુનિવર્સિટિનો સ્નાતક બનીને બહાર નીકળતો વિદ્યાર્થી જીવન પ્રવેશ માટેનો પાસપોર્ટ તો મેળવે છે પણ શું જીવન-પ્રવાસ માટેનો વીસા પામે છે ખરો?

સ્મરણની આ ખડકી, આજે અર્થસભર સર્જનની સાંકળ ખોલી કેવી મ્હેંકી ગઈ?!! જીંદગીમાં ક્યારેક આવી ઘટનાઓ વંચાય અને દીવાદાંડી બને એવી શુભ ભાવના સાથે આજે અલ્પવિરામ…

મનની ભીતરમાં ભર્યા છે ખજાના,
        સાગર મહીં જેમ મોતી સુહાના;
સાચાં કે ખોટાં, સારા કે નરસા,
        કદી ન જાણે કોઈ અંતરની માળા.

અસ્તુ..

 

 

આયખાનું પોત..

આયખાને સીવે કોઈ અક્કલની સોયે, તોયે રુદિયાનો દોર ગાંઠો વાળે.
કાશ્મીરી,પોલો કે સાંકળીના ટાંકે, રેશમી મુલાયમ ભરતકામ આંકે.

ભાઈ,કાપડના તાકાની હજારો જાત
કોઈ હોય કાઠું ને કોઈ રદ્દી સાવ
એને તૂણે કે વણે, સીવે કે ટાંકે,
ચારણી-શાં છિદ્રને રફૂથી  ઢાંકે,
આ દોરો જ મનખાના પોતને સજાવે…આયખાને સીવે કોઈ અક્કલની સોયે…

નાજુક સંવેદનાની અણિયાળી ધારે
ખૂણે ખાંચરેથી ખૂબ ખેંચી ચલાવે,
કેટલાયે બખિયા ને કેટલાંયે ઓટણ.
મનડાંના મોરનું ભાતીગળ ગૂંથણ
કોતરી ભીતરની ભાતને નિખારે… આયખાને સીવે કોઈ અક્કલની સોયે…

સ્મરણની શેરીમાંથી…..( ૧૮ )

                                  ( ૧૮ )

 

હ્યુસ્ટનમાં બંને ભાઈ બહેન હોવાથી તેમનો સતત સાથ મળ્યો. અને સતત ચાલતી સાહિત્યિક પ્રવૃત્તિઓને કારણે મોટામાં મોટો ફાયદો એ થયો કે મારી ભીતરની સર્જનાત્મકતાને મઝાનો ઢાળ મળ્યો, સુંદર ગતિ મળી અને ‘રોલર કોસ્ટર’ની જેમ વેગીલી બની. કલમ કસાતી ગઈ, સાહિત્યિક મિત્રો મળતા ગયાં,વાંચન વધતું ગયું, પ્રવૃત્તિઓ પણ વધતી ગઈ. સાથે સાથે ટેક્નોલોજીને કારણે વિવિધ વ્યાપ પણ વધતા ચાલ્યા.

અહીં થોડી સર્જનપ્રક્રિયાની ગલીમાં વળું છું. કોલેજ-કાળ દરમ્યાન વિદ્વાન પ્રોફેસર્સ પાસેથી જે શબ્દાર્થમીમાંસા અને કાવ્યમીમાંસાનો અભ્યાસ કર્યો હતો તેમાં અહીંના મૂળે પાકિસ્તાની ગઝલકાર શ્રી રસિક ‘મેઘાણી’ જેવા અને બીજાં પણ ઘણાં વેબપરના કવિ-મિત્રો તથા વિવિધ માધ્યમોના સીંચને મોટો ભાગ ભજવ્યો. એ તો હકીકત છે કે, દરેક સર્જનપ્રક્રિયાનું મૂળ સંવેદના છે એ પછી સજ્જ્તા પણ એનું બીજું ચરણ છે. જીવાતા જીવનમાંથી અને જોવાતા જગતમાંથી આપણને ઘણું બધું સતત મળતું જ રહે છે.થોડી સભાનતા અને સજાગતા હોય તો પંચેન્દ્રિયોને  સ્પર્શતી દરેક અનુભૂતિ આપમેળે કોઈ ને કોઈ રીતે વ્યક્ત થતી રહેતી હોય છે. પણ જો એને કવિતાના નિશ્ચિત્ત રૂપમાં નિખારવી હોય તો થોડી સજ્જતા જોઈએ જ. જેમ થાળીમાં વેરાયેલાં રંગબેરંગી ફૂલો સૌને ગમે. પણ એને એક ‘પેટર્ન’ પ્રમાણે વ્યવસ્થિત ગૂંથીને, વેણી કે હાર બનાવીએ તો વધુ શોભે. અથવા બીજી રીતે કહીએ તો નાનું બાળક હાથ–પગ હલાવીને નાચવા લાગે તો એને ડાન્સ કર્યો કહીને તાળીઓ પાડીએ અને એ જ બાળક નક્કી થયેલાં નિયમ અનુસાર તાલીમ લઈને ‘ભરત નાટ્યમ’કે ‘કથ્થક’ કે એવો કંઈક શાસ્ત્રીય ડાન્સ કરીને બતાવે તો એ સાચી નૃત્યકલા કહી શકાય. બસ, એનું જ નામ સજ્જતા. સાધના પછીનું સર્જન. અભ્યાસ,આયાસ અને રિયાઝ પછીનો નિખાર.

આના સંદર્ભમાં એક બીજી, જરા જુદી વાત પણ માંડું. આ વાતના નેપથ્યમાં બાળપણમાં વાંચેલા અને સાંભળેલા કેટલાંક વાક્યો હતા. આજથી લગભગ ૫૫-૬૦ વર્ષ પહેલાં એક મેગેઝીનમાં વાંચ્યું હતું.”પાટણમાં પંકાયેલા પ્રતિષ્ઠિત પુરુષ પ્રાણલાલ પીતાંબર પંડ્યાએ પોતાના પ્રિય પુત્ર પ્રતાપને, પેટલાદમાં પંકાતા પ્રેમજીભાઈ પ્રભુલાલની પુત્રી પુષ્પા સાથે પરણાવ્યો.પુષ્પા પોતાના પિયરથી પુષ્કળ પોલકાં-પટોળાં પામી. પ્રભુકૃપાએ પુષ્પાને પુત્ર પસવ્યો.”  વર્ષો પછી એ વાંચનનું સ્મરણ જાગી ઉઠ્યું અને મનમાં એક તરંગ જાગ્યો કે આવું ગદ્યમાં તો ઘણાએ લખ્યું છે પણ કોઈએ પદ્યમાં લખ્યું છે? લખ્યું હોય તો કેવું? પણ એવા પદ્યને કવિતા તો ન કહેવાય એવી જાણ હોવા છતાં એ વિચારને અમલમાં મૂક્યો.ખૂબ જ અઘરું કામ હતું.ઘણો ઘણો સમય લાગ્યો.પણ છેવટે આપણા ગુજરાતી  બધા જ મૂળાક્ષરો પર એક કાલ્પનિક વાર્તા વિચારીને પદ્ય-રચના કરી. દા.ત. પહેલો અક્ષર ‘ક’ લઈએ તોઃ

કોમળ કોમળ કરમાં કંગન,
કંચન કેરા કસબી કંકણ;
કંઠે કરતી કોકિલ કુજન,
કુંવારી કન્યાના કાળજે કુંદન.

કળી કળીના કમનીય કામણ,
કંડાર્યા કવિએ કોરે કાગળ.
કુમકુમ કંકુ,કીકીના કાજલ,
ક્વચિત કિંચિત,કામના કારણ.

કાલિન્દીના કાંઠડે કેડી,
કોતરી કોણે કદંબ કેરી ?
કટક,કીડી કે કુટિર કોઇની,
કણકણ કૃષ્ણ કનૈયે કોરી.

અને આ રીતે ‘ખ’ જેવાં અઘરાં અને ‘ણ,ળ, ક્ષ અને જ્ઞ જેવાં અશક્ય અક્ષ્રરો ઉપર પણ કામ કર્યું અને ‘ક થી જ્ઞ’ સુધીના તમામ અક્ષરો પર કામ કરી ‘શબ્દોને પાલવડે’ નું પુસ્તક પ્રગટ કર્યું.

આ શબ્દ-સાધનાની સાથે સાથે કવિતાનો રિયાઝ પણ ચાલુ જ રહ્યો. આપણા થઈ ગયેલાં મહાન કવિઓની જીવનમાં પડેલી વધતી ઓછી અસરોને કારણે સાચી સર્જનાત્મકતા જાગતી જ રહી.

એક સુંદર સવાર હતી. રૂપાળું પોતીકું ગ્રાન્ડ સંતાન ખોળામાં હતું, એનું હસતું વદન, બારીની બહારથી ઝરમરતો વરસાદ અને સામે તરતા કમળના ફૂલનું મનોહર દ્રશ્ય જોઈને એક લયબધ્ધ ગીત લખ્યું જેની લયાત્મકતા અને વ્રજભાષી ઝલક ઠેકઠેકાણે પોરસાઈ અને સ્વરબધ્ધ પણ થઈ.  રસદર્શન કરાવતા એક સાહિત્યકારે એ વિશે  લખ્યું છે કે “ આ ગીતના પદબંધમાં શબ્દ સંગીત, શબ્દ સંગતી અને નાદ સૌંદર્ય ઉભરે છે. વાંચતા વાંચતા જ અનાયાસે ગવાતું જાય એવી આ ગીત રચના છે”  તે અત્રે ટાંકીને આજે અહીં જ અટકીશ.

શતદલ

શતદલ પંખ ખીલત પંકજ પર,
હસત નયન જ્યમ શ્યામ વદન પર,
શત શત બુંદ સરક દલ વાદળ,
ભીંજત બદન નર નાર નવલ પર.
ઘનન ઘનન ગરજત નભમંડળ,
કરત ક્યાંક કલરવ ખગ તરુવર,
છલ છલ છલકત જલ સરવર પર,
નાચત મંગલ મયૂર મનોહર.
સર સર સૂર સજત દિલ મોહક,
ભૂલત ભાન વનરાવન ગોપક,
પલપલ શબદ લખત મનભાવન,
ઝરત પ્રીત મન કરત પાવન.
લીલ રંગ ધરા ધરત અંગ પર,
સોહત સુંદર સદ્યસ્નાત સમ
મસ્ત મસ્ત બરસત અવિરત ઝર,
ઝુલત,ઝુમત શતદલ મધુવન પર….

                             સંવેદના, સજ્જતા અને સર્જનની વધુ વાતો હવે પછી….

Gujarat Chhe….

Happy to share these lines from Houston’s great singer Shekhar Phatak..
.
From:: Shekhar-Tejaswini Phatak May 26

Friends, a very proud moment for me. Singing a song for the state I grew up in, singing for the most prominent music director of the state Gaurang Vyas for the first time, singing a song of a well known poet Devika Dhruva of USA releasing today on YouTube. Please spread the word. Give us as many likes as you can. Share as much as you can. In about two weeks this song will be also available on iTunes and Amazon to purchase. For those who love steaming, you can hear it on JioSaavn, Spotify and Pandora. Happy listening to you all!! click here https://youtu.be/A1WHIU0FG-M… and listen…

Thanks.

YOUTUBE.COM

Gujarat Chhe May 2019

Vaani Mari Gujarati ne, Bhumi Ma Gujarat Chhe
Veshbhusha Videshi Chhe Pan, Gaurav Aa Gujarat Chhe

Lyrics- Devika Dhruv

Music- Gaurang Vyas 

Vocals- Shekhar Phatak

Released on ITunes today on June 4, 2019

સ્મરણની શેરીમાંથી…. ૧૭

                            (૧૭)

આમ થોડા વર્ષોમાં તો સૌ એક જ સ્ટેઈટમાં સ્થાયી થયા અને એક નવું પૂર્વવત જીવન શરૂ થયું.

મને યાદ છે, ૨૦૦૪ની સાલમાં જ્યારે ન્યુ જર્સીથી હ્યુસ્ટન સ્થળાંતર કર્યું ત્યારે મારા ભાઇબેનોએ કહેલું કે મને અહીં ખુબ ગમશે કારણ કે,અહીં ગુજરાતી સાહિત્ય સરિતા છે ! પછી ૨૦૦૪ની સાલમાં જ્યારે દર મહિને નિયમિત મળતી હ્યુસ્ટનની આ સાહિત્ય-સરિતામાં કદમ માંડ્યા ત્યારે એમાં ચાલતી પ્રવૃત્તિઓ જાણીને મન આનંદિત થઈ ગયું.  જન્મજાત વવાયેલા ભીતરના બીજને પ્રકાશ અને પાણી મળતા એક પ્રફુલ્લિત છોડ ઉછરતો ત્યારે સ્પર્શાયો ! ધીરે ધીરે,કલમને એક દિશા મળી,પછી વેગ મળ્યો, સાચું માર્ગદર્શન મળ્યુ અને એમ કરતા કરતા આંતરિક  જાગૃત શક્તિઓ સળવળી, વિકાસને પંથે વળી.

ત્યાં તો ૨૦૦૫માં માએ અચાનક વિદાય લીધી. ‘સમય મારો સાધજે વ્હાલા’ ગાતી માનો સમય ક્ષણમાત્રમાં વિલીન થઈ ગયો. ન્યૂયોર્કમાં જ એના નાના દીકરાના ઘરમાં સૌની સાથે સાંજના સમયે, જમી-જમાડી એ દીવો કરવા બેઈઝ્મેન્ટમાં નીચે ગઈ ને એનો પ્રાણ ઉપર ચાલી ગયો..કશી યે માંદગી કે ચાકરી વગર બસ, એમ જ. કંઈ ખબર ના પડી કે શું થયું અને કેવી રીતે થયું? ‘અંત સમય મારો આવશે જ્યારે….ના પડઘા હવામાં પ્રશ્નાર્થ બનીને રહી ગયા. એની જીંદગીનો સૂરજ અચાનક આથમી ગયો.આભમાં ન જાણે ક્યાં વિલીન થઈ ગયો. વર્ષોના વ્હાણાં વાઈ ગયાં પણ હજી આજે ય  જન્મદિવસે સૌથી પહેલી આ જન્મદાત્રી સાંભરે છે.

દૂરથી ઉડી આવતાં પંખીના ટોળાં,
ફફડાવી પાંખો કરતા યાદોના મેળા;
ચાંચોથી ખોતરતા મનનાં સૌ જાળાં,
જાળેથી ખરતા જૂના તાણાવાણા….
ઉપસી છબી માની ફેરવતી પાના,
લખતી રહેતી સદા ભગવાનના ગાણાં;
કહેતી’તી “વેરજો બેન,પંખીને દાણા,
ને જાઓ જો દેશ તો ગાયોને પૂળા..
અવગણજો પડે જો મનને કો’ છાલાં,
વિવાદ-વાદ ના કરશો કોઇ ઠાલા;
સંસાર તો  જાદુગરની છે માયા,
અહીંયા ના કોઇને કોઇની છે છાયા….”
નિસ્પૃહી માતાની સ્મૃતિનાં ટોળાં,
નીતારે પાંપણથી આંસુની ધારા;
અર્પુ શું અંજલિ લઇ અક્ષ્રરની માળા,
શબ્દો પડે જ્યાં ઉણા ને આલા….
ગીચ ઝાડીથી ઉડતાં  પંખીના ટોળાં,
ફફડાવી પાંખો રચે મમતાના મેળા….

ખૈર.. આગળ ચાલું..ચાલતી ગાડીએ Rear view mirrorમાં જોયા જ કરીએ તો આગળ કેમ વધાય?!!

ફરી એકવાર જીંદગીના એક નવા મોડને સ્વીકારી મનને સ્થિર કર્યું. કાગળની દોસ્તી અને કલમ સહેલી !!  એટલે કે કલમ સખી..અરે..ના..ના.. કીબોર્ડની દોસ્તી અને ક્લીક ક્લીક સહેલી…

અગાઉ જણાવ્યું તેમ શરૂઆતમાં અહીંની પ્રાથમિક સ્કૂલમાં volunteer work શરૂ કર્યું.  પુસ્તકોનું આકર્ષણ વધારે હોવાથી સ્કૂલની લાયબ્રેરીથી આરંભ કર્યો. આશય એવો હતો કે, પૌત્રીઓની આસપાસ સ્કુલમાં જ રહી શકાય.. ન્યૂયોર્ક/ન્યુ જર્સીથી તદ્દન જુદા જ વાતાવરણમાં હોવા છતાં મારી દિલચશ્પી વધી. નવા અમેરિકન મિત્રો થયા. ઘણું શીખવાનું મળ્યું. એક-બે પ્રસંગોની વાત કરું.

પૌત્રીની પહેલી એલિમેન્ટ્રી સ્કૂલના પ્રિન્સિપાલનું નામ હતું મિસ સીએરા. ખૂબ જ સૌમ્ય, શાંત અને વિવેકી. સદા યે હસતા. હું વોલેન્ટીયર વર્ક કરતી તેથી મારી પર ખૂબ જ પ્રભાવિત. દીકરાની બદલી લંડન થતાં પૌત્રીઓને પણ એ સ્કૂલ છોડીને જવું પડ્યું. છતાં પણ મેં મારું કામ ત્યાં ચાલુ જ રાખ્યું હતું. એક દિવસ તેમણે મને પોતાની કેબીનમાં બોલાવી અને અડધોએક કલાક મિત્રભાવે વાતો કરી, મારા હવે પછીના પ્લાન વિશે પણ જાણ્યું. મને ખૂબ સારું લાગ્યું પછી તો થોડાંક સમય પછી એક ‘વીકેન્ડ’માં મારા મોબાઈલ પર ફોન આવ્યો કે, સ્કૂલને તમારી જરૂર છે. તમે ફોર્મ ભરીને મને  હમણાં મોકલાવો અને સપ્ટે. મહિનાથી ફુલ ટાઈમ જોબ શરૂ કરી દેશો.  મારા આશ્ચર્ય અને આનંદનો પાર ન રહ્યો. ખુશીના પ્રતીક તરીકે મેં ફૂલ-પાંખડી આપી તે પણ ‘YOU deserve it’ કહી પ્રેમથી પરત કરી. ત્યારપછી તો ખૂબ જ આદરપૂર્વક મેં, આર્થિક જરૂર ન હોવા છતાં પણ મિસ સીયેરા તે સ્કૂલમાં હતાં ત્યાં સુધી, ત્યાં જ જોબ કરી. તેમની સાથેનો સંબંધ પણ કાયમ  માટે યાદગાર અને અકબંધ જ રહ્યો.

એવો જ એક બીજો પ્રસંગ બીજી એક સ્કૂલના પ્રિન્સિપાલ મિસ ફીમસ્ટરનો થયો. ૨૦૧૩ની સાલ હતી. મારી વર્ષગાંઠનો દિવસ. સ્કૂલના ‘ડ્રાઈવે’માં મારી કાર પાર્ક કરી ફોન પર મારા દિકરા સાથે મારી નવી ગુજરાતી બૂક  ( કાવ્યસંગ્રહ) પબ્લીશ થયાની ખુશીની વાત કરી રહી હતી. મને ખ્યાલ ન હતો પણ પાર્કીંગ લોટમાં ચાલતા ચાલતા પ્રિન્સીપાલના કાન મારી વાત સાંભળવામાં સતેજ થયા. ફોન પૂરો થતાં થતાં તેમણે એ વિશે થોડી પૂછપરછ કરી. દરમ્યાનમાં અમે બંને સ્કૂલની અંદર પ્રવેશી ચૂક્યાં હતાં. થોડી જ વારમાં બેલ વાગ્યો અને સ્કૂલના ન્યૂઝ બુલેટીનના ટીવી પર તેમણે એનાઉન્સ કર્યું કે ‘ here is a news.. Please Join me to congratulate our staff, Mrs. Dhruva for her newly published  foreign language Book today…હું તો છક્ક થઈ ગઈ અને પછી તો આખો દિવસ મારી પર અભિનંદનનો વરસાદ  સતત વરસતો રહ્યો. વાત તો નાની સરખી હતી પણ જે રીતે એને વધાવવામાં આવી તેની મહત્તા ઘણી હતી.

અમેરિકન સ્કૂલની આવી તો ઘણી વાતો અને યાદો છે. નાનાં ભૂલકાઓની વિવિધતા, નવી રીતો અને શિક્ષણ સંસ્થાઓનું નવું વાતાવરણ વગેરે જાણવાનું હંમેશા મળતું રહે છે અને એ જ કારણસર મેં હજી પણ અઠવાડિયામાં બે દિવસ જવાનું ચાલુ જ રાખ્યું છે,ગમે છે. આજની જે વાત મારે કહેવી છે તે એ કે, જ્યાં જે કામ કરો તેને મન મૂકીને ચાહીને, પ્રેમથી કરો અને આંખ-કાન ખુલ્લાં રાખી કશુંક નવું શીખવાનું અને સારું સ્વીકારવાનું  ચાલુ રાખો. ચાહો તે ન મળે તો જે મળે તેને ચાહો. ખૂબ મઝા આવશે.

સ્મરણની આ શેરી આગળ વધીને વર્તમાનને રસ્તે વળે તે પહેલાં હજી થોડી ગલીઓ, ખાંચા, ખડકી,પોળ મળશે. કલમ, કાગળ અને સર્જનની વચ્ચેની પ્રકિયાની વાતોના ચોકમાં ફરી મુલાકાત..

શબ્દોની નાવ લઈ ચાલી સવારી સંવેદનાના સાગરમાં તરતી.
ભાવો-અભાવોના કાંઠાની વચ્ચે આમ અક્ષર-હલેસેથી સરતી.
મારા-તારા ને કદી આપણા તે રસ્તાઓ, છેદી-ભેદીને બસ,
મસ્તીથી આગળ ને આગળ, સમયની ધારે વિહરતી…

ગુજરાતી સાહિત્ય સરિતા,હ્યુસ્ટનના માંડવે ‘જૂઈમેળા’નો ઉત્સવ: અહેવાલ: દેવિકા રાહુલ ધ્રુવ

તા.૨૭મી મેના રોજ, ઑસ્ટીન પાર્કવે,સુગરલેન્ડના કોન્ફરન્સ સેન્ટરમાં, સાહિત્ય સરિતા, હ્યુસ્ટનની ૧૯૭મી બેઠક યોજાઈ અને ઉજવાઈ.

લીલાંછમ્મ પાંદડા પર  મઘમઘ  મહેંકતા, ઝીણાં ઝીણાં શ્વેત ફૂલોની ડીઝાઈનથી શોભતા આ માતૃભાષાના માંડવે,સવારના અગિયાર વાગ્યાથી જ સેવાભાવીઓની ચહલપહલ  શરૂ થઈ ચૂકી હતી. બરાબર બાર વાગે પ્રીતિભોજનને ન્યાય આપી નિર્ધારિત સમયે કાર્યક્રમની શરૂઆત કરવામાં આવી.

         
તસ્વીર સૌજન્યઃ શ્રી જયંત પટેલ અને  શ્રી ગીરીશ વ્યાસ
જૂઈમેળાના પ્રણેતા અને પ્રતિભાશાળી કવયિત્રી ડો. ઉષાબહેન ઉપાધ્યાયની હાજરીમાં, ભાવનાબહેન દેસાઈના સુમધુર કંઠે સરસ્વતીની પ્રાર્થનાના સૂરો રેલાયા. સંસ્થાના પ્રમુખ શ્રી ફતેહઅલી ચતુરે, આજના ‘મેમોરીઅલ ડે’ને અનુલક્ષીને વિશ્વભરના શહીદોના સ્મરણ સાથે, કાવ્યાત્મક રીતે મહેમાનનું સ્વાગત કર્યુ, ઉપપ્રમુખ શૈલાબહેન મુનશાએ મહેમાનનો સુંદર રીતે સવિશેષ પરિચય આપ્યો અને સૂત્રધાર દેવિકાબહેન ધ્રુવે ‘મોસમ આવી છે સવા લાખની’, કહી ઉમળકાભેર ઉષાબહેનને તેમના સાહિત્યિક વક્તવ્ય માટે મંચ પર આમંત્ર્યા.

ગુજરાત વિદ્યાપીઠના ગુજરાતી વિભાગના અધ્યક્ષ ડો.ઉષાબહેને  ગૌરવવંતા અને પ્રસન્ન ચહેરે સૌનું સ્વાગત કરી વક્તવ્યનો આરંભ કર્યો. સૌથી પ્રથમ તો જૂઈમેળાની પૂર્વભૂમિકા, નામકરણ અને પ્રસારની રસપ્રદ માહિતી આપી. પુરોગામી સ્ત્રી લેખિકાઓના ઊંડા સંશોધન પછી તૈયાર કરેલા પુસ્તકો  ‘શૂન્યતામાં પૂરેલા દરિયાનો તરખાટ’, ‘રાધા કૃષ્ણ વિના બીજું બોલ મા’અને તાજેતરમાં પ્રસિધ્ધ થયેલ ‘અમેરિકા નિવાસી ગુજરાતી સાહિત્યકારો અને માતૃભાષા’ની સવિશેષ માહિતી આપી. સાથે સાથે તેમણે પુરોગામી કવિઓની ઉત્તમ પંક્તિઓ ટાંકી કવિતા એટલે શું?, કાવ્યત્ત્વ કેવું અને ક્યાં ઝબકતું હોય છે તે તથા કાવ્યસર્જનની પ્રક્રિયા  વગેરે સ્વાનુભવો સાથે સુપેરે સમજણ આપી. રવિન્દ્રનાથ ટાગોર, ખલીલ જીબ્રાન, રમેશ પારેખ,રાજેન્દ્ર શાહ વગેરેના ઉલ્લેખ વખતે, તેમના ચહેરા પરનો સાહિત્યપ્રીતિનો હિલ્લોળ શ્રોતાઓને પણ ભીંજવતો હતો અને ખૂબ આનંદ આપતો હતો.

૧.ભાવના દેસાઈ ૨.સૂચી વ્યાસ ૩.પ્રવીણા કડકિયા ૪.શૈલા મુન્શા ૫.દેવિકા ધ્રુવ.૬.અવની મહેતા.

કાર્યક્રમના બીજાં દોરમાં  ડો.ઉષાબહેનની ઇચ્છા મુજબ કેટલાંક  સ્થાનિક સર્જકોની કૃતિઓ રજૂ કરવામાં આવી. નોર્થ અમેરિકાની લીટરરી એકેડેમી અને સાહિત્ય સંસદના સભ્ય શ્રીમતી સુચીબહેન વ્યાસે ‘બા’નું એક સુંદર રેખાચિત્ર  વાંચી સંભળાવ્યું. પ્રવીણાબહેન કડકિયાએ  તાજેતરમાં બનેલી સુરતની દુઃખદ ઘટના વિશેની વેદના અછાંદસ કૃતિરૂપે રજૂ કરી. તે પછી સૂત્રધારે આ ‘જૂઈમેળા’શી બેઠકમાં મોગરાની મહેંક પણ ભેળવી છે કહી, સ્ત્રી-પુરુષની સમાનતાના પ્રતીકરૂપે ભાઈઓને પણ આવરી લીધા. તે રીતે ‘ચમન ‘ તખલ્લુસથી લખતા શ્રી ચીમનભાઈ પટેલે પોતાની ખૂબ જાણીતી થયેલી હળવી રચના: 
 ‘નાના-મોટાઓને કોમ્પ્યુટર પર બેસતા કરી દીધા! સેલ-ફોન પર શાક્ભાજી પણ વેચતા કરી દીધા!  સંભળાવી જેને શ્રોતાઓએ તાળીઓના ગડગડાટથી વધાવી દીધી. ત્યારબાદ  પ્રસન્નવદના શૈલાબહેને ‘કોઈ રાહ બની તો કોઈ રાઝ બની ધબકે છે,સમજો તો કોઈ આશ બની ધબકે છે’ રજૂ કરી.

તે પછી  દેવિકાબહેન ધ્રુવે, ચંદ્ર  પરથી  નીલ આર્મસ્ટ્રોંગ દ્વારા લેવાયેલ તસ્વીર જોઈને લખેલ એક ગઝલ ‘પૃથ્વી વતન  કે’વાય છે.’ પ્રસ્તૂત કરી જેમાંનો એક શેર :
‘હું કોણ છું ને ક્યાંનો છું , પ્રશ્નો  નકામા લાગતા,આજે જુઓ આ વિશ્વનું પૃથ્વી વતન  કે’વાય છે’દ્વારા શ્રી ઉમાશંકરભાઈનો વિશ્વમાનવનો ભાવ પ્રગટ કર્યો.ત્યારબાદ  નાસાના સુપ્રસિધ્ધ વૈજ્ઞાનિક  ડો. કમલેશ લુલ્લાએ તે વિશે બે શબ્દો કહી સભાની શાન વધારી. તે પછી સાચા સાહિત્યપિપાસુ  અને નાટ્યપ્રેમી શ્રી ફતેહ અલીભાઈએ  કવિ શ્રી રઈશ મનીઆરની હઝલ યાદ કરી અને હિન્દી કવિ શ્રી અશોક ચક્રધરની એક અતિ ટૂંકી રચના ‘ खाल मोटी है’ રજૂ કરી. સમય ઝડપથી સરતો જતો હતો.

સભાના ત્રીજા અને મહત્વના દોરમાં ડો. ઉષાબહેને કવિતાનો રસથાળ પ્રેમથી ધરી દીધો. ગીત,ગઝલ અને અછાંદસ રચનાઓથી બેઠક છલકાઈ ગઈ.વરસાદના આરંભથી ઉઘાડ સુધીના દ્રશ્યોને ખડાં કરી દેતી ‘જળબિલ્લોરી’ની  રજૂઆત  કરી.
 ધરતીના ખાંડણિયે નભની નાર કયું આ ધાન છડે છે !
ઝીંકાતા આ સાંબેલાનું  જોર અને છે જળબિલ્લોરી. અને  કેટલાંક  કાબિલેદાદ શેરઃ
‘ન માનો એમ અમે હારી જવાના, ભલે આપો પથ્થર તરાશી જવાના.’,

‘મળ્યું ઘર ગાર-માટીનું ને દીવો શબ્દનો બળતો.
ગયા ભવનો ચરુ ઉકળે, કવિતા એ જ સરજાવે.’ અને

એ સહુને પોતાના ગણે છે,વેદના હર દિલમાં વસે છે.
ખાસ નાતો હશે અમારે,દૂર જઈ ક્યાં વસે છે?  તથા

 ‘છે એ જ નિયમ દૂનિયાનો કે જો હેમ બનો તો તાવે છે’..વગેરે શેર એક અનોખા અંદાઝમાં રજૂ કર્યા.

તે ઉપરાંત લયઝરતા ગીતો  જેવાં કે ’પાંદડી’,’સોગાતમા’, ‘મેશ’ અને ‘ઊંટ’જેવી ગંભીર રચનાઓ, તો કેટલીક  ‘ફોન’, ‘રેવા’ અને ‘તાજા કલમ ‘જેવી અછાંદસ કવિતાઓ પણ પ્રસ્તૂત કરી. અંતમાં સમયને નજર સામે રાખી ‘પ્રચંડ ચંડ આંધીએ’ જેવી ‘શિવરાત્રી’  જાણે પવિત્ર સ્તોત્ર જેવી લયબધ્ધ કવિતા સંભળાવી.. કેટલાંક ગીતોની પંક્તિઓ  હજી કાનમાં ગૂંજે છે કે ‘પાથરણું પાથરીને બેઠી’તી પાંદડી, પિત્તળનું બોઘરણું પાસે મૂકી.’ આમ,અતિ સહજ અને સરળતાથી કાવ્યાનંદ આપી આ સાક્ષર કવયિત્રીએ સૌનો આભાર માની,ભારતમાં થનાર આગામી ‘જૂઈમેળા’ની વિગતો આપી  પોતાનું વક્તવ્ય પૂરું કર્યું.

અંતમાં, સંસ્થાના ખજાનચી શ્રીમતી અવનીબહેન મહેતાએ સૌ સભ્યો,સહાયકો,Food sponsor શ્રી કીરીટભાઈ ભક્તા અને શ્રોતાઓનો આભાર માન્યો. સાહિત્ય સરિતાની કમિટીએ સાથે મળી ઉષાબહેનને  સન્માન પત્ર, સંસ્થાના ઈતિહાસની ઝાંખી કરાવતું  પુસ્તક અને ખાસ તો  ડો. કમલેશ લુલ્લાના સૌજન્યથી, હ્યુસ્ટનની  Fort bend County Judge Proclamation Award અર્પણ કર્યો.
હ્યુસ્ટનના કેટલાંક આગામી કાર્યક્રમોની જાહેરાત પણ કરવામાં આવી.

                               ગુ.સા.સ.ના સભ્યો અને મહેમાનો

આમ, ગરવા ગુજરાતી અને બિન-ગુજરાતી શ્રોતાઓની મધ્યે માતૃભાષાની ગાથા ગૌરવભેર ગવાઈ. મોસમ પણ મઝાની હતી.  ‘સરિતાને તીર એવો ઉમટ્યો’તો મેળો, જાણે ઉપવનમાં મ્હેંકતો જૂઈનો વેલો’ એવા ભાવ સાથે સામૂહિક તસ્વીર લેવામાં આવી અને સૌ  કાવ્યના આનંદ અને સંતોષ  સાથે સાંજે ૪ઃ૦૦ વાગ્યે વિખેરાયા.

અસ્તુ.

દેવિકા રાહુલ ધ્રુવ

Email: Ddhruva1948@yahoo.com

https://devikadhruva.wordpress.com/

http://devikadhruva.gujaratisahityasarita.org/