દર શનિવારે….
પ્રિય નીના,
પત્ર મળતાની સાથે જ જવાબ લખવા બેસી ગઈ! વિષયોની ખોટ તો ક્યાંથી પડે? જો ને, કરોડો માનવી…દરેક માનવી ખુદ એક વિષય છે અને પ્રત્યેક જીંદગી એક નવલકથા છે. એવું ને એવું જ પ્રકૃતિ અને પશુ પંખી માટે પણ કહી શકાયને? ઈશ્વર નામના કોમ્પ્યુટરમાં કેટકેટલી ચીપ્સ હશે, કેટલાં સોફ્ટવેર્સ હશે અને કેટલાં બીબાની ડિઝાઈન હશે? લાંબુ વિચારવા બેસીએ તો મગજ કામ ન કરે !!!
તને રમતમાં રસ છે એ વાત આ પત્રવ્યવહાર દ્વારા જણીને આનંદ થયો. ‘રમત’ શબ્દ પર એક ‘ફની’ કહો કે વિચિત્ર કહો એવી એક વાત યાદ આવી ગઈ. સ્પોર્ટ્સની નહિ, પણ એકદમ આડા પાટાની આ વાત છે.
અમેરિકામાં જોબ પર એક આફ્રિકન અમેરિકન લેડી સાથે કામ કરવાનું થયું. લંચબ્રેક દરમ્યાન પરિચય વધ્યો અને થોડી દોસ્તી પણ થઈ. એની પાસેથી અહીંની ઘણી અવનવી વાતો જાણવા મળે. આ દેશમાં ત્યારે અમારી પણ શરુઆત હતી તેથી કુતુહલવશ હું એને સાંભળું. એક દિવસ એણે એક ફોટો બતાવ્યો અને કહે કે ‘આ મારું બેબી છે.’ એને બોય ફ્રેન્ડ હતો તે વાત તો પહેલાં કરી હતી. પણ છોકરું છે તે ખબર નહતી. હવે અમેરિકામાં કોઈને પગાર વિષે ન પૂછાય અને અંગત જાતિય સવાલો ન પૂછાય તેની જાણ હતી. તેથી કહે તે સાંભળવાનું અને મિતાક્ષરી, જરૂરી પ્રતિભાવ આપવાનો. પણ સાલુ મને તો પૂછવાનું એકદમ મન થઈ ગયું. તેથી કંઈક શબ્દો ગોઠવીને બોલવા જતી હતી ત્યાં તો તે બોલી ઊઠીઃ” અમે પરણ્યાં નથી.પણ હવે જો એનાથી બીજું બાળક થશે તો હું લગ્ન કરીશ !!” માય ગોડ, નીના, હું તો ચક્કર ખાઈ ગઈ કે આ બાઈ શું બોલે છે? એને મન આ એક રમત હશે? ગમ્મત હશે? નૈતિક મૂલ્યોની આ કિંમત? મનોમન ભારતના સંસ્કારો વિશે વિચારીને આપણા દેશને વંદી રહી. હું કહેવા એ માંગુ છું કે, જેને આપણે સ્વચ્છંદતા કહીએ છીએ તે અહીની સ્વતંત્રતા છે. વ્યક્તિ સ્વાતંત્ર્યની આ વ્યાખ્યા કદી યે ગળે ઉતરી નથી. આ અંગે પાયાના આપણા શિક્ષણને સો સો સલામ. ગમે તેટલું પશ્ચિમ દેશોનું અનુકરણ થતું હશે પણ ભારતિય યુવાનો આટલી હદે તો નહિ જ પહોંચતા હોય.
‘રમત’ શબ્દની સાથે સાથે જુલાઈ-ઑગષ્ટ સ્વતંત્રતાના દિવસો મનાતા હોઈ આજે એ બંને શબ્દો પર મનમાં એક જાતનું સંધાન થયું.
આવી જ બીજી એક વાત કરું.
એક સમય હતો કે જ્યારે અમેરિકામાં ૧૯૬૦ થી ૧૯૮૦ના સમયમાં કોઈ જાણીતા કે અજાણ્યા સાહિત્યકારો વીઝીટર તરીકે અમેરિકા આવતાં. સાહિત્યપ્રેમી લોકો કોઈકના ઘરમાં ભેગા થઈ એમની વાતો સાંભળતા.મઝા આવતી. કોઈક વાર પુષ્પગુચ્છ કે કોઈકવાર શાલ અપાતી. એ રીતે તેમનું સન્માન થતું અને સંતોષ થતો. પણ હવે બોલીવુડના કલાકારોની જેમ આ પ્રવૃત્તિઓ જાણે એન્ટરટેઇનર બિઝનેસ થઈ ગઈ છે. હવે બધા ગુજરાતી સાહિત્ય મંડળો, સીનીયર ક્લબ, એરિયા પ્રમાણે જાત જાતના એસોસિયેશન્સ, વયસ્ક સંસ્થાઓ, શરૂ થઈ છે. સાહિત્ય કલા અને સાહિત્યકારોને યોગ્ય રીતે પુરસ્કૃત કરવા જ જોઈએ તેની ના નહિ પણ ખરેખર એના નામે સાહિત્ય-સેવા થાય છે કે કેમ તે એક પ્રશ્ન છે! ખેર! એ વાત જવા દઈએ પણ હવે જ્યારે કવિઓ/સાહિત્યકારો અમેરિકામાં આવે છે ત્યારે કેટલીક વાસ્તવિકતાઓ સર્જાય છે.
આ વાસ્તવિક્તાનું એક સચોટ ચિત્ર નવીનભાઈ બેંકરે એક વાર્તાલાપ દ્વારા દોર્યું છે જે હાસ્યાસ્પદ તો છે જ પણ દુઃખદ પણ છે. ‘બેલેન્ડ પાર્કના બાંકડેથી’ એ શિર્ષક નીચે આ પ્રમાણે દોરી બતાવ્યું હતું”
તેમની સંમતિથી અહીં લગભગ યથાવત ટાંકું છું.
બેલેન્ડ પાર્કના બાંકડેથી (મંદિરના પ્રાંગણમાં)
‘ચંદુભઈ, ચ્યમ બોંકડે બેઠોં ‘સો ? મીટીંગમાં નથી બેહવું ?’ –૯૦ વર્ષના જમનામાસીએ , બાંકડે બેઠેલા ચંદુ ડોહાને પુછ્યું.
‘ના. માસી, પેલા કવિના કાર્યક્રમની ટીકીટો આપવા કોઇ આવવાનું છે એની રાહ જોઉં છું’
‘તે કુનો પ્રોગ્રામ આવવાનો ‘સે ?’
‘કવિ અને ગઝલકાર છે તેનો.’
‘તે ભઈ, એ હું ગાવાનો ‘સે ?’
‘માસી, એ ગાવાનો નથી. કવિતા સંભળાવશે .’
‘તે કવિતા તો ઇસ્કુલમોં ભણાવે ને ? એ કોંઇ ગાવાની થોડી હોય ? અને…એ હોંભળવા લોકો ગોંડા ‘સે તે ટીકીટું લઈને આવે ? તે…હું ટીકીટું રાખી’સે ?’
‘છ ડોલર. -ભોજન સાથે .’
‘ખાવાનું હું ?’
‘પરોઠા…કઢી પકોડા…ગુલાબજાંબુ..પુલાવ …અથાણું ને બીજું ઘણું બધું.’
‘તે…છ ડોલરમોં ?’
‘તો તો ભઈલા, મારી અને મારી દીકરીની એમ બે ટીકીટ આલજે.’! બળ્યું ઘરમાં રાંધવાની માથાકૂટ તો નહિ. નઈ ગમ તો ય બેહીસુ બે કલાક.
આ રીતે લગભગ એકસો સિત્તેર ટીકીટો વેચાઈ ગઈ. ભારતથી આવેલા આ કવિની સભામાં માંડ ત્રીસેક સાચા શ્રોતાઓ હતા, બાકીના તો છ ડોલરમાં સ્વાદિષ્ટ ભોજન ખાવાવાળા જ હતા જેમને કવિતા સાથે સ્નાન-સૂતકનો યે સંબંધ ન હતો! બીજા દિવસે લોકલ છાપામાં ફોટાઓ સહિત લખાણ હતું- ‘ ગુજરાતી ભાષાના સંવર્ધન અને પ્રસાર માટે પ્રયત્નશીલ સંસ્થાના કાર્યકરોના અથાગ પરિશ્રમથી આવો મહાન કાર્યક્રમ સફળ થઈ શક્યો હતો. લગભગ બસ્સો જેટલા કાવ્ય-રસિકો ઉમટી પડયા હતા. અમેરિકાની આ ધરતી પર, આ સંસ્કારનગરીમાં પણ આટલા બધા સાહિત્યરસિકો વસે છે એ જોઇને ધન્ય ધન્ય થઈ જવાયુ.!!”
બોલ નીના, ક્યાં ક્યાં કેવું કેવું ચાલે છે? અનુભવે સમજાય છે કે દરેક ઠેકાણે કાગડા કાળા જ છે. બધે કઈ ને કંઈ આવું બધું ચાલ્યા જ કરતું હોય છે. એની વચ્ચે માનવીએ પોતાને ગમતું, પોતાની રીતે કરવાનુ અને શાંતિથી પ્રેમભર્યું જીવન જીવવાનુ. બરાબર ને? કેટલાંક સુવાક્યો યાદ આવ્યા. તને ગમશે. લખીને અટકુઃ
ખારાશમાં પણ મીઠાશ છે,નહિ તો ખારા એવા મીઠાનું નામ “મીઠું” ન પડ્યું હોત.
અમૃતપાન કરવા ઇચ્છનારે તો બધા યે પીણાં ચાખી જોવા પડે,એમાં વિષ પણ બાકી ન રહે.
ક્ષણમાં જીવે એ માનવી, ક્ષણને જીવાડે એ કવિ.
ચાલ, આવજે અને યુકેની રસપ્રદ વાતો લખજે.
દેવીની યાદ..
દેવી બહેન, આ પત્રમાં બે મુદ્દા સરસ રીતે રજુ કર્યા. એક તો અમેરિકન સમાજમાં સ્વતંત્રતાને નામે સ્વચ્છંદતા અને પરિણામે લગ્ન એક રમત/ખેલ બનેલ છે. અને બીજું જુદા જુદા સમાજોમાં યોજાતાં જુદા જુદા સમારંભો/સંમેલનોનો ચાલતો ખેલ. અહીં ભારતમાં વસતા લોકોને આ ઉદાહરણો ઘેર બેઠા ત્યાંના(વિદેશના) સમાજનો ચિતાર આપે છે.
વધતા શિક્ષણના વ્યાપને કારણે સમાજમાં સ્ત્રી અને પુરુષ બન્ને આર્થિક રીતે પગભર થતાં સ્વાભાવિક જ સ્વતંત્રતાનુ બીજા રોપણ બન્નેના માનસમાં થાય જ. અંતર જગતનુ કોઈ ખેડાણ ન હોય તો સ્વતંત્રતાનુ અર્થઘટન પણ વ્યક્તિ પોતાની રીતે કરવાનો. જ્યારે સાચા અર્થમાં સ્વતંત્રતા એ રીસ્પોન્સીબીલીટીનો પર્યાય છે. પછી સ્વતંત્રતાને નામે માનવી સ્વચ્છંદતાનો જ ભોગ બને. તે મન ફાવે તેમ કરવાને સ્વતંત્રતા સમજે.
દેવીબેન, આજે ભારતમાં પણ સામાજીક બદલાવ ખુબ ઝડપથી આવી રહ્યા છે અને લગ્ન સંસ્થા દિવસે દિવસે તુટતી જાય છે. અમેરિકન અને બીજા અનેક વિકસિત દેશોમાં સીંગલ પેરેન્ટસ દિવસે દિવસે વધતા જાય છે તો ભારતમાં પણ છુટાછેડાના કેસ વધતા જાય છે.અને કદાચ આવતા પચ્ચીસ પચાસ વર્ષોમાં અહીં પણ સીગલ પેરેન્ટસ વધશે અને કદાચ લગ્ન સંસ્થા જ નેસ્ત નાબુદ થઈ જાય તો કહેવાય નહીં. સમય સમયનુ કામ કરશે અને આપણે આવા બદલાવો પચાવતા શીખવું પડશે.
બીજો મુદ્દો તપાસીએ તો જણાશે કે આપણે ગળથુથીમાં જ હિપોક્રસીના (આડંબર)પાઠ શીખેલા છીએ. ચહેરા પર ચહેરા લગાવી ફરીએ છીએ અને આપણો સાચો ચહેરો શું છે તે પણ ઓળખી નથી શકતા. ભાગીને જંગલ જઈએ કે અમેરિકા કે બીજે ક્યાંક પણ આપણે તો રહેવાના જ. બહાર ગમે ત્યાં જઈએ, ભાગીએ પરંતુ જ્યાં સુધી ભિતર ન જઈએ અને આપણી વૃત્તિઓને ન ઓળખીએ ત્યાં સુધી વૃત્તિઓ બદલાતી નથી. યોગનુ પહેલું સુત્ર છે,” યોગઃ ચિત્તવૃત્તિ નિરોધ” જ્યાં સુધી ચિત્તવૃત્તિનો નિરોધ ન થાય ત્યાં સુધી યોગ (અનુસંધાન) પરમશક્તિ સાથે સંભવ નથી. આવા નાટકો દુનિયાભરમાં દરેક સમાજમાં ચાલ્યા જ કરવાના. આપણે આ નાટકોને નાટક તરીકે જોઈ શકઈએ તો તે પણ એક ઉપલબ્ધી જ છે. બાકી તો બેહોશી એટલી સઘન હોય છે કે આવું ભાગ્યે જ દેખાય છે.
LikeLiked by 1 person
એકદમ સાચી વાત,શરદભાઈ. આપના પ્રતિભાવોમાં જે ઊંડાણ છે તે ખૂબ મનનીય છે.ક્યારેક આપના નીચોડને ચિંતન-લેખ તરીકે સંકલિત કરવા ધારું છું.યોગ્ય સમયે અનુમતિ લઈશ. આ તબક્કે ‘આભાર’ શબ્દ વામણો લાગે છે તેથી લખતી નથી. ખાત્રી તો છે જ કે, ન લખાયેલ શબ્દોના ભાવ આપના સુધી પહોંચશે જ.
LikeLiked by 1 person
દેવિકાબેન મારા કોઈપણ લખાણ, કાવ્યો પર મારો કોપીરાઈટ નથી. એટલે આપના હૃદયને મારી કોઈ વાત સ્પર્શી હોય અને તેનો ઉપયોગ આપ કોઈ અન્યના હિતને ધ્યાનમાં રાખી કરતા હોય તો મારી અનુમતિની કોઈ જરર નથી. સારું એ બધાનુ અને ખરાબ લાગે તે પાછું. આપના પ્રેમભાવ માટે આભાર.
એક આડ વાત. આજે અંજુબેન સાથે ફોન પર વાત થઈ. તમારી સાથેના ભુતકાળના મીઠાં સંભારણા યાદ કરતા હતા. અમે નજીકમાં જ રહીએ છીએ પણ મળવાનુ ઓછું થાય. તમારા માધ્યમે આજે ઘણા સમય પછી તેમની સાથે વાત કરી. ખુબ ગમ્યું. હું જે મકાનમાં રહુ છું તે મકાન અંજુબેનનુ હતું અને મકાન ખરીદતાં જે પરિચય થયો તે આજે પણ એકબીજા માટે આદરભાવ ભરેલ છે. મારી પત્ની (દિવ્યા) સાથે તેમને ખુબ મીઠા સંબંધો છે અને તેઓ અવારનવાર વાતો કરતા હોય કે મળતા હોય.
LikeLiked by 1 person
એક સ્વર્ણ સુત્ર,” કીડીને કણ, હાથીને મણ અને માનવીને ક્ષણ પરમાત્મા આપે છે”
LikeLiked by 1 person
હું અને નવિનભાઈ સમવયસ્ક છીએ. કદીએ રૂબરૂ મળ્યા નથી કે મળીશું એવા સંજોગો પણ નથી છતાં વૈચારિક રીતે સરખી દિશામાં દોડનારા મિત્ર છીએ. એમણે દર્શાવેલું ભારતીય કે ખરા અર્થમાં ગુજરાતી સમાજનું ચિત્ર ઘણાંને કઠે પણ એ વાસ્તવિક જ છે. ખાસ કરીને નેવુના દાયકામાં આવેલા વસાહતીઓ અહિંના મેલ્ટિંગ પોટમાં મેલ્ટ થવાને બદલે ગુજરાતીપણું જાળવી રાખવા ફાંફા મારતા હોય છે.
સિત્તેર અને એંસીના દાયકામાં કોઈ સાહિત્યકાર એમના સ્વજનોને ત્યાં ફરવા આવતા ત્યારે ઘરેલુ બેઠકો થતી. ગમતું. હવે નામી વક્તાઓ દશ વર્ષના વિઝા લઈને દર વર્ષે જ અમે અમારું ગુજરાતી પણું ભૂલી ન જઈએ એટલા માટે પધારતા હોય છે અને રોકડી કરી લેતા હોય છે. આ ધખારામાંનું નેવું ટકા ઓડિયન્સ સાઠ વર્ષની વયના, અમેરિકા આવવું ન હોય પણ આવવું પડેલું હોય, એવું હોય છે. અમેરિકામાં જ જન્મેલ બીજી પેઢીને ગુજરાતી આવડતું નથી. ક્રિકેટમાં કે બોલીવૂડમાં રસ નથી, (મારા જ ઘરની વાત છે.)
બીજી વાત…અહિનો સમાજ અને તેનું કૌટુબિક બંધારણ ઘણી રીતે સમય સાથે વહેતું રહે છે. દેવીકાબહેનની જેમ જ વર્ષો સૂધી અમેરિકન સહકાર્યકર્તાઓ સાથે કામ કરી તેમના જીવનની ઘણી ઘણી અંગત વાતો જાણી છે. એમને પણ પ્રેસર રિલીઝ વાલ્વ તરીકે કોઈક તો જોઈએ જ અને હું ઘણાને માટે એવો પ્રેસર રિલિઝ વાલ્વ બની રહેતો.
મિત્રો તરીકે સાથે ડોમેસ્ટિક પાર્ટનર તરીકે પણ સ્વતંત્ર રહી પોતાની આઈડેન્ટીટી જાળવી રાખવી; સહશયનને પ્રેમ ગણવાને બદલે દૈહિક જરૂરિયાત ગણવી; બાળકની જવાબદારી મહિલાએ જ ઉપાડવી અને પિતાએ આર્થિક હિસ્સો આપી મૂક્ત રહેવું. કદાચ એક બે બાળકો થયા પછી અને વર્ષો સૂધી સાથે રહ્યા પછી લગ્ન કરવા અને ડોમેસ્ટિક પાર્ટનર્શીપ લગ્નમાં ફેરવાતા પતિ-પત્ની તરીકેની અપેક્ષાઓ બદલાતાં કે ચીટીંગ થતાં ડિવોર્સ લઈ લેવા…..બસ આ બધું વહેતા પાણી જેવું જ. બંધન એમને પસંદ નથી.
એ જ વાત આપણાં ગુજરાતી ઈમિગ્રાંટસની બીજી-ત્રીજી પેઢીમાં ચોક્કસપણે આવવાની જ છે. ભારતમાંના પણ બંધ બારણા હવે ઊઘડવા માંડ્યા છે. એક ટૂંકા પત્રનો આટલો લાંબો પ્રતિભાવ અપાય? ના અપાય પણ અપાઈ ગયો. કુશળ હશો.
LikeLiked by 1 person
પ્રવીણભાઈ,નવીનભાઈ પાસેથી તમારી વાતો સાંભળી છે અને બ્લોગ દ્વારા તો ખરી જ. તમે જરા યે અજાણ્યા નથી. તમારા છેલ્લાં વાક્યોમાં સાચું વિઝન છે કે “આપણાં ગુજરાતી ઈમિગ્રાંટસની બીજી-ત્રીજી પેઢીમાં ચોક્કસપણે આવવાની જ છે. ભારતમાંના પણ બંધ બારણા હવે ઊઘડવા માંડ્યા છે.”
LikeLiked by 2 people
દરેક માનવી ખુદ એક વિષય છે અને પ્રત્યેક જીંદગી એક નવલકથા છે. KHUBAJ SUNDAR ANE TUNKU ANE
TOUCH VARNAN.
LikeLiked by 2 people
‘બેલેન્ડ પાર્કના બાંકડેથી’ નો ઉલ્લેખ ગમ્યો. અમે તો રોજેરોજ આવું બધું જોઇએ છીએ અને હવે તો અમારી પણ સંવેદના બુઠ્ઠી થતી જાય છે.
નવીન બેન્કર
LikeLiked by 1 person
“બુઠઠી થતી જાય છે’ કહેવાથી સંવેદનાઓ બુઠ્ઠી થાય છે ખરી? તો એને સંવેદના કહેવાય ? લાગણીનું તંત્ર પણ એક ગજબની વસ્તુ છે? એમાં કોઈ ડીલીટ કે ઈરેઝ બટન જ નથી ને?
LikeLike
‘સંવેદના બુઠ્ઠી થઈ ગઈ છે’ એ દર્શાવતી વેદના અન્યોને સ્પર્શી જાય એ રીતે પ્ર્તિબિંબિત કરનારની સંવેદના ઘસાઈ નથી ગઈ સંસારના એરણ પર ઘસાઈ ઘસાઈને વધુ અણિયારી થતી જાય છે-અનુભવે કહું છું.
LikeLiked by 1 person
1. Jindagi har kadam ek naya khel hai.
2. Svatantrtane name svachhandata poshay.
3. Kshanma jive te manvi ane kshan-ne jivade te kavi- bahuj saras.
Sharadbhai ane Pravinbhaina pratibhavma aapana patrano sar malij jaya chhe.
LikeLiked by 3 people
દેવિકાબેન,
આજના બંને વિષય જે એક સત્ય હકિકત છે, તેનુ આલેખન સુંદર રીતે કર્યું છે.
LikeLiked by 2 people
બહેન, આ પત્રમાં તો મને ઘણીબધી વાતો ગમી છે. એક તો પ્રથમ પેરેગ્રાફ બહુ જ સરસ છે. પછી અમેરિકાની સંસ્કૃતિની વાતો પણ હકીકતનું બયાન છે. એ લોકો એને Back to Nature માં ખપાવે છે, જેમ પશુ પક્ષીઓમાં પતિ-પત્ની નથી, માત્ર નર અને માદા છે, એમ જ મનુષ્યોમાં પણ હોય તો શું ખોટું છે? એવો પ્રશ્ન એ લોકો પૂછે છે. જે આજે અમેરિકા થાય છે એ ૨૦-૨૫ વરસમાં ભારતમાં પણ આવી જાય છે.
આજે અમેરિકામાં માતૃભાષાનું સંવર્ધન શબ્દ મંચ અને માઈક મેળવવાના સાધનો બની ગયા છે. કેટલાક લોકોને કદાચ એ આવકનું સાધન પણ બન્યું હોય. નવીનભાઈ જેવા નિખાલસ માણસો એ બોલી બતાડે છે, બાકીના લોકો “who’s father’s what goes” સમજીને ચૂપ રહે છે.
તમે અને હું જે કરીએ છીએ એ પણ માતૃભાષામાં જ કરીએ છીએ, પણ આપણી પાસે ઢોલ નથી. ચાલો જવા દો આ આડી-અવડી વાતો. તમારો આજનો લેખ મને બહુ ગમ્યો છે, અર્ધો યશ નવિનભાઈને આપજો.
LikeLiked by 1 person
નવીનભાઈની કલમ આરપાર હોય છે.યશની તો એમને ક્યાં પડી છે? પણ હા, અડધો જ નહિ,મોટાભાગનો યશ તેમને જરૂર આપીશ…ખૂબ આભાર,દાવડા સાહેબ.
LikeLiked by 1 person
લ્યો બહુ બધા બોયા. આપણ આજ ચૂપ! બે બુનોને જય સ્વાંમીનારણ! મારી મેહોણાની ગાડી ઉપડી નો જાય!
LikeLiked by 2 people
જય સ્વામી નારાયણ ભાઈ, તમારી મેહોણાની ગાડી ઉપડી જાય તો ‘હુરતની ગાડી પકડી લેજો ને હુરતી જમણ જમીને આવતા રહેજો.
LikeLiked by 1 person
એ હાચી વાત કીધી, બુન!
LikeLiked by 3 people
દેવિકાબેન તમારી વાત એકદમ સાચી . પણ ક્યારેક એમ પણ બને કે માત્ર જમવા આવેલા લોકોના કાનમાં સાચી કવિતા પહોચી જાય અને એ લોકો સાહિત્યને માણતા થાય એમ પણ બને .
LikeLiked by 2 people
આપની સાથે સહમત થાઉં છું કૃષ્ણભાઈ. હમણાં અમારા લેસ્ટરમાં બેલગ્રેવ નેબકહુડ સેંટરમાં એક ફ્રી કાર્યક્રમ હતો એટલે થોડા મોટી ઉંમરના બહેનો આવીને મારી પાછલી સિટ પર બેઠા. અંદર અંદર વાતો કરતા હતા અને સમજતા હતા કે સત્સંગ છે. મેં અમને કહ્યું કે સુગમ સંગીતનો કાર્યક્રમ છે સત્સંગ નથી. સુગમ સંગીતની સમજ ન પડી એટલે એક બહેને પૂછ્યું, ‘એટલે શું?’ મેં બને એટલી સરળ ભાષામાં સમજાવ્યું કે ગુજરાતીમાં ગીતો, કવિતાઓ ગાશે. મને એમ કે કદાચ ઊઠી જશે પણ બેસી રહ્યા અને અંદર અંદર કહેતા હતા કે ઘરે બેસી રહીયે એના કરતા અહીં બેસીએ. અને તમે કહ્યું તેમ અદમભાઈ ટંકારવીની એક ગઝલ વખતે મેં એક બહેનને મોઢા પર સ્મિત સાથે માણતા જોયા અને મને સાચે જ ખૂબ આનંદ થયો. ે ૫ બહેનોમાંથી એકને મઝા આવતી હતી એ કાંઈ નાનીસૂની વાત નહોતી!
LikeLiked by 1 person
એ જ તો કવિતાની ખૂબી છે અને એટલે જ આપણી સાધના, પૂજાની જેમ ચાલુ છે ને ?
LikeLike
પ્રિય કૃષ્ણ દવેજી,
પ્રેમ.
આપની સાથે અહીં સંપર્ક/સંવાદનો મોકો મળ્યો છે તો મારો ભાવ આપ સુધી પહોંચાડું આપના કાવ્યો ખુબ જ સુંદર, માર્મિક, ભાવપૂર્ણ અને બોધપ્રદ હોય છે અને મને ખુબ જ ગમે છે. આપના કાવ્યોના અનેક ચાહકોમાં મારું નામ પણ છે. ઘણીવાર થાય કે આ કાવ્ય જરુર કોઈ અગમ્ય શક્તિ લખાવી ગઈ છે. અને ઘણા કવિઓને પણ લખાયા પછી શંકા થતી હોય છે કે આ ખરેખર મેં લખ્યું છે?
આપનીિવનયાત્રામાં એકથી એક મધુર, સુંદર કાવ્યોના ફુલો ખિલતા રહે તેવી શુભેચ્છાઓ.
પ્રભુશ્રીના આશિષ.
શરદ.
LikeLiked by 2 people